Home Blog Vai trò của côn trùng đối với đời sống con người

Vai trò của côn trùng đối với đời sống con người

Thế Giới Côn Trùng
-
Vai trò của côn trùng đối với đời sống con người

Trong hệ sinh thái trên trái đất có rất nhiều loài côn trùng có ích giúp diệt trừ sâu bệnh có hại, cải tạo đất, bảo vệ môi trường, cân bằng sinh thái. Cùng nhau tìm hiểu về vai trò của côn trùng với đời sống con người bạn nhé!

Sơ lược về côn trùng

Đời sống con người gắn kết với côn trùng (Insecta) ở tất cả mọi nơi, mọi lĩnh vực, mọi lúc hoạt động như kinh tế, khoa học kỹ thuật, văn hoá, chính trị,..

Trong suốt quá trình phát triển và tồn tại, con người không thể loại bỏ côn trùng ra khỏi đời sống của mình. Ngoài ra, trong quá trình phát triển, côn trùng đã có mặt trên hành tinh của chúng ta hàng chục triệu năm trước khi con người xuất hiện, cân bằng hệ sinh thái.

Các giai đoạn phát triển trong giới côn trùng:

  • Giai đoạn khoa học chính xác về các cơ chế hoạt động sống.
  • Giai đoạn khoa học mô tả.
  • Giai đoạn khoa học công nghệ.

Ở nước ta côn trùng học ứng dụng đã được quan tâm nghiên cứu về ý nghĩa và vai trò của côn trùng với đời sống tự nhiên của con người, phát triển côn trùng có lợi, có ích và những nguyên tắc cơ bản điều khiển côn trùng có hại. Việc phát triển hệ sinh thái côn trùng ứng dụng là những lợi ích thiết thực của nó và bước tiến bộ của khoa học kỹ thuật đã được chứng minh ở nhiều nước trên thế giới.

Có thể bạn quan tâm: Côn trùng là gì? Tìm hiểu đặc trưng cơ bản của côn trùng

Vai trò của côn trùng với đời sống con người

Nói đến côn trùng, chúng đã đóng góp những lợi ích đáng kể với đời sống con người, chỉ tính riêng ở Mỹ hàng năm đạt 125 triệu đô la tương đương gần 2.000 tỷ đồng Việt Nam, chúng đã tạo ra những sản phẩm thương mại.

Về sản phẩm có lợi làm hàng hoá buôn bán

  • Chất tiết côn trùng tạo ra sáp ong, cánh kiến, tơ tằm,…
  • Côn trùng tập hợp, tinh chế và tồn giữ các sản phẩm từ hoa: mật ong.
  • Côn trùng có ích: phấn son lấy từ xác con rệp Cochineal, mồi câu và sâu non côn trùng làm thức ăn.

Góp phần tạo ra các sản phẩm quả, hạt, rau, hoa bằng việc thụ phấn cho cây

  • Chính nhờ có côn trùng ong bướm thụ phấn mà năng suất quả, hạt đã tăng lên nhiều lần và hiều thực vật được thụ phấn nhờ côn trùng.

Sử dụng làm thực phẩm đối với con người và động vật nuôi

  • Chúng là thức ăn cho nhiều loài cá, nhiều loài chim, gà rừng, gà tây, một số động vật hoang dã ăn côn trùng mà điển hình là động vật ăn sâu như kỳ đà, tê tê và đặc biệt chúng còn là thực phẩm có nhiều chất dinh dưỡng, nhiều axit amin và các hoạt chất sinh học như mối, kiến, châu chấu, nhộng tằm, cà cuống, bọ xít, dế, sâu non cánh cứng,…

Côn trùng là ký sinh, thiên địch để tiêu diệt các loài sâu hại

  • Vai trò của côn trùng riêng đối với cây ăn quả có múi đến nay đã phát hiện được 92 loài thiên địch trong hệ sinh thái côn trùng mà điển hình là côn trùng thuộc các họ Mantidae, Carabidae, Braconidae, Chalcididae, Vespidae, Coccinellidae, Reduvỹdae, Ichneumonidae.

Tiêu diệt các loại cỏ dại

  • Đối với một số côn trùng ăn cỏ và một số loài côn trùng tích luỹ nguồn bệnh mang đến mùa màng bội thu cho các bác nông dân.

Tăng độ phì nhiêu và cải thiện các điều kiện vật lý của đất

  • Côn trùng đào bới làm cho đất thông thoáng; số lượng côn trùng chết làm tăng lượng chất hữu cơ. Côn trùng cũng giống như giun đất làm thay đổi cấu tạo vật lý của đất bón phân và cải tạo đất. Đó là các loài ong, kiến, mối, sâu non Bộ cánh cứng, bộ cánh vảy, Bộ cánh giống v.v…

Phân hủy xác động vật

Chúng ăn những chất thải, cặn bã của động thực vật và biến thành nguồn dinh dưỡng cho thực vật phát triển như các loài mối, sâu non Bộ cánh cứng, sâu non bộ 2 cánh.

Nghiên cứu khoa học từ côn trùng

Côn trùng là đối tượng để tiến hành nghiên cứu khoa học về sinh lý, sinh hoá, di truyền, phỏng sinh học, sinh thái,…

  • Nghiên cứu đặc tính di truyền trên ruồi dấm (Drosophila melanogasder).
  • Nghiên cứu phỏng sinh học (Bionic) sẽ giúp cho con người khả năng sáng tạo trong kỹ thuật và công nghệ mới.
  • Nghiên cứu về đa phôi, tế bào và sinh sản đơn tính.
  • Nghiên cứu về xã hội học trên ong, kiến, mối…
  • Nghiên cứu về phân bố địa lý, sự đa dạng sinh học và côn trùng là vật chỉ thị cho môi trường.

Nghệ thuật về côn trùng

Côn trùng có thể sánh với vẻ đẹp của các loài hoa, chúng rất đa dạng và phong phú và có vẻ đẹp kỳ thú và là đề tài cho nhiều hoạ sĩ, thiết kế thời trang, đồ lưu niệm, thi sĩ, trang trí nội thất.

Giá trị thương mại của côn trùng

Ở Việt Nam có thời kỳ một con Bướm phượng 5 đuôi (Teinopalpus imperialis Hope) người Nhật đã mua với giá 1.000 USD. Trên thế giới như Nhật Bản, Mỹ, Trung Quốc, Anh đã có những cửa hiệu buôn bán côn trùng và những sản phẩm được làm từ côn trùng ví dụ giá 1 con bọ kìm (Lucanidae Coleoptera) giá 88.000 USD/ con.

Thuốc chữa các căn bệnh

  • Theo kinh nghiệm dân gian côn trùng được sử dụng như loại thực phẩm bổ âm tráng dương có tác dụng tăng lực. Bệnh viêm phế quản, viêm ruột, viêm bàng quang, các loại bệnh phù thũng, nọc ong, mật ong, sữa ong chúa, kiến, mối để chữa bệnh thấp khớp, cai nghiện ma tuý v.v…
  • Giòi ruồi có tác dụng chống nhiễm trùng vết thương.

Côn trùng là kẻ thù của con người

Ngoài vai trò của côn trùng tốt dành cho con người, thì chúng đã gây ra những thiệt hại to lớn cho con người: dịch châu chấu đã tàn phá không chỉ mùa màng và tất cả mọi thứ khi chúng tràn qua. Và cuộc chiến này giữa côn trùng và con người được bắt đầu từ thời ông cha ta.

Côn trùng hại kho cũng cướp đi của con người một lượng lương thực thực phẩm đáng kể. Mối cũng tàn phá rất nhiều thành quả do con người làm ra

Điểm qua các nhóm côn trùng gây hại

  • Nhóm côn trùng gây hại cho sức khoẻ động vật và con người.
  • Nhóm côn trùng gây hại cây trồng nông nghiệp, lâm nghiệp, công nghiệp.
  • Nhóm côn trùng gây hại bảo tàng, kho tàng.

Côn trùng gây hại cây trồng

1. Điểm qua các loại côn trùng gây hại cây rừng:

  • Các loại rừng trồng Bồ đề, Phi lao, Bạch đàn, Thông, Keo, Tếch, Mỡ, Quế, Hồi,..
  • Các loại rừng tự nhiên lá rộng, rừng núi đá vôi, rừng thưa cây họ Dầu, rừng ngập mặn lá kim, rừng tre nứa.

2. Điểm qua các loại côn trùng gây hại cây nông nghiệp:

  • Côn trùng hại cây lương thực như lúa, khoai, ngô,…
  • Côn trùng hại cây công nghiệp: Bông, mía, cà phê, chè, lạc,…
  • Côn trùng hại rau
  • Côn trùng hại đậu, đỗ
  • Côn trùng hại cây ăn quả: cam, bưởi, nhãn, vải, chanh, quýt.

Côn trùng gây hại cho động vật và con người

  • Côn trùng ký sinh: như chấy, rận, bọ chét, giòi, rệp, ve, mọt ruồi ký sinh,…
  • Côn trùng có chất độc, lông độc,..
  • Bệnh dịch hạch được truyền bệnh từ bọ chét. Côn trùng truyền bệnh cho người và động vật đáng kể là bệnh sốt rét, bệnh sốt phát ban đỏ, bệnh sốt vàng đã giết chết hàng triệu người trong chiến tranh.

Nhóm côn trùng phá hoại kho tàng, bảo tàng

Theo thống báo của FAO sự thiệt hại về trọng lượng là 34% ở các kho chứa ngũ cốc, ngoài ra chúng còn làm giảm phẩm chất hàng hoá, làm mất giống má cho vụ sau. Các loại kiến mối, mọt thường phá hoại vật chất chúng sử dụng gấp nhiều lần so với nhu cầu thực tế cần cho chúng dinh dưỡng.

Điểm qua một số loại côn trùng quý hiếm

  • Eupatorus gracilicornis Agrow
  • Aegus werneri Nagai.
  • Dorcus curwidens Hope.
  • Kallima inachus Boisduval.
  • Kallima canace L.
  • Neptis radha Moore.
  • Cheirotamus macleyi jantoni Jordan
  • Trosides aeacus Felder
  • Trosides helona L.
  • Papilio noblei de Niceville
  • Papilio elphenor Doubleday
  • Talbotia naganum pamsi Moore.
  • Eurema andersonu Moore.
  • Gandaca harina Corbet.
  • Parantica swinhoei Gramer.
  • Aemona tonkinensis Hew.
  • Soria eminens Devyatkin.
  • Halpe frotieri Devyatkin.
  • Lucanus tibetanus katsurai Mizunuma.
  • Prosopocoilus forficulata Nakamurai Mizumuma.
  • Teinopalpus imperialis Hope
  • Teinopalpus aureus Mell
  • Byasa crassipes Oberthur
  • Mycalesis mineus Moore.
  • Ypthima imitans Moore.
  • Ypthima tappana Moore.
  • Odontolabis cuvera fallaciosa Boileau.

Chủ đề ngày hôm nay, Thế giới côn trùng đã cung cấp cho bạn thông tin về vai trò của côn trùng với cuộc sống của con người, hy vọng sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan nhất về thế giới động vật

 

Bài viết được tham khảo từ: Công Ty Diệt Côn Trùng Khử Trùng Xanh GFC:

© Thế giới côn trùng 2020