Đom đóm là loài côn trùng rất thân thuộc với đại đa số người Việt Nam ngày trước. Bởi chúng không chỉ gắn liền với ruộng đồng, cảnh làng quê mà còn xuất hiện cả trong những câu chuyện cổ tích, ngụ ngôn. Nhưng liệu bạn đã hiểu được những gì về loài côn trùng đặc biệt này? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Nội dung bài viết
1. Đặc điểm của đom đóm
Đom đóm có màu nâu và thân mềm, thường có cánh cứng và dai hơn các loài bọ cánh cứng khác cùng họ. Đa số các loài đom đóm đều hoạt động về đêm, chỉ có một số ít sống vào ban ngày. Con đực thường sẽ có cánh và bay vào những đêm đầu mùa hạ.
Đa số các loài đóm đóm đều có thể phát sáng ở bụng. Hơn thế nữa, một số loài đom đóm có thậm chí còn có độc nhưng chỉ đủ để gây hại tới một số loài ăn thịt có xương sống.
Thức ăn của đom đóm là gì?
Đom đóm ăn gì? Đom đóm là loài côn trùng ăn thịt nên thức ăn của chúng phần là các loại ấu trùng nhỏ hơn như: ấu trùng ốc, thậm chí cả ốc sên. Một số ăn thịt, trong khi những loại đom đóm khác ăn phấn, mật hoa thực vật. Những loài đom đóm sống trong môi trường ẩm ướt có thể ăn được cả giun đất
Môi trường sống của đóm đóm
Hiện nay có khoảng 2000 loài đom đóm đã được phát hiện, sinh sống chủ yếu tại vùng ôn đới, vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Bạn sẽ thường bắt gặp chúng ở trên các cánh đồng, rừng, đầm lầy. Môi trường sống ưa thích của đom đóm là nhưng khu vực nước ấm, ẩm ướt và gần nước chẳng hạn như: ao, suối, sông, thậm chí là vùng đầm lầy.
2. Vòng đời của đom đóm
Giống như tất cả loài bọ cánh cứng, đom đóm trải qua quá trình biến đổi hoàn toàn với bốn giai đoạn: trứng, ấu trùng, nhộng và trưởng thành.
Vòng đời của đom đóm bắt đầu vào giữa mùa hè, con cái giao phối và đẻ khoảng 100 trứng vào trong đất hoặc gần bề mặt đất. Trứng được đặt theo từng cụm hoặc đặt riêng lẻ. Chúng thường chọn đặt trứng ở dưới mùn, nơi lá rụng và những nơi đất ít bị khô. Một số con đom đóm sẽ gửi trứng vào thực vật thay vì trong đất. Trứng đom đóm sẽ nở sau khoảng từ 3 – 4 tuần.
Trứng của một số loài đom đóm thậm chí có khả năng phát quang sinh học và bạn có thể thấy chúng phát sáng mờ nhạt trong đất. Ấu trùng đom đóm sau khi nở sẽ tiến hành ngủ đông qua mùa đông, có thể kéo dài mấy năm liền. Một số ấu trùng đóm đóm sẽ đào hang xuống dưới đất, trong khi một số khác tìm những nơi cao ráo, trốn dưới vỏ cây.
Chúng sẽ phá kén vào mùa xuân. Sau khoảng vài tuần kiếm ăn, chúng sẽ hóa nhộng trong khoảng từ 1 – 2 tuần rưỡi và trưởng thành. Tuổi thọ của đom đóm trưởng thành chỉ dài khoảng 1 – 3 tuần. Khi đom đóm trưởng thành xuất hiện, chúng chỉ có một mục tiêu sống duy nhất chính là giao phối.
3. Tại sao đom đóm phát sáng
Đom đóm phát sáng để làm gì? Hầu hết các loài đom đóm đều có thể phát sáng từ thời kỳ ấu trùng. Nhưng phát sáng sinh học ở ấu trùng đom đóm có chức năng khác biệt với đom đóm trưởng thành. Ấu trùng đom đóm phát sáng để phát tín hiệu cảnh báo tới những loài ăn thịt. Bởi ấu trùng của nhiều loài đom đóm chứa các chất hóa học khó chịu, độc hại.
Trong khi đó, đom đóm trưởng thành phát ra ánh sáng để tìm bạn đời, sử dụng tầng xuất chớp sáng xác định sự tương thích của đom đóm khác giới. Đom đóm trưởng thành sẽ có một loạt các cách liên lạc với đối tượng trong quá trình ve vãn. Từ sự phát sáng đều đặn, lập lòe đến sử dụng những tín hiệu hóa học không liên quan đến các hệ thống phát sáng.
Một số loài đom đóm bắt chước kiểu phát sáng của loài đom đóm khác để săn mồi. Ví dụ như chi đom đóm Photuris. Một số ít loài đom đóm khác không tạo ra ánh sáng chút nào. Ví dụ: ở Hoa Kỳ, các loài được tìm thấy ở phía tây Kansas không phát sáng.
4. Sự thật thú vị về loài đom đóm
Loài đom đóm tỏa ánh sáng rực rỡ nhất hiện sống ở vùng nhiệt đới của nước Mỹ có thể đạt đến chiều dài 5cm. Ánh sáng của chúng sáng hơn 150 lần so với những loài đom đóm khác.
Ở châu Âu, loại phổ biến nhất là đom đóm phổ biến, được gọi là sâu Ivanov. Cái tên khác thường cho con bọ này là do niềm tin rằng nó phát sáng vào đêm của Ivan Kupala.
Các nhà khoa học đã có thể xác định bộ gen của đom đóm ảnh hưởng đến ánh sáng. Và đã được đưa vào thực vật thành công, giúp các đồn điền phát sáng vào ban đêm.
Hàng năm vào đầu mùa hè ở Nhật Bản, lễ hội đom đóm diễn ra. Khán giả trong khu vườn gần ngôi đền đi kèm với sự khởi đầu của hoàng hôn và với sự thích thú khi xem chuyến bay đẹp lạ thường của một số lượng lớn bọ phát sáng.
Cư dân ở một số khu định cư nhiệt đới vẫn đang sử dụng những con bọ này, đặt trong các thùng chứa nhỏ và những chiếc đèn lồng để chiếu sáng nhà ở.
Trên đây là những thông tin bạn cần biết về con đom đóm. Tất cả các câu hỏi thắc mắc của bạn đã được chúng tôi giải đáp ở trên. Hi vọng những thông tin chúng tôi cung cấp sẽ giúp bạn có thêm những kiến thức hữu ích nhất và loài côn trùng này.
