Việt Nam sở hữu hệ sinh thái nông nghiệp, bên cạnh những loài côn trùng gây hại cho cây trồng còn có những loài có ích mà bà con nông dân ít biết để bảo vệ và duy trì để hỗ trợ bà con. Cùng Thế giới côn trùng tìm hiểu các loài thiên địch trên đồng ruộng.
Với thời điểm hiện tại, với xu thế thâm canh, tăng vụ đồng thời việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi, vượt quá nồng độ và liều lượng của bà con nông dân đã làm suy giảm các loài côn trùng giảm sự đa dạng và có ích trong hệ sinh thái nông nghiệp của nước ta.
Đối với hệ sinh thái nông nghiệp có những nhóm thiên địch khác nhau, giữ vai trò quan trọng giúp hạn chế sự phát triển của quần thể sâu gây hại cho ruộng đồng. Ngoài ra, thiên địch là những sinh vật tự nhiên có ích, chúng ăn hoặc gây bệnh những loài sâu bọ gây hại ảnh hưởng cho sản xuất nông nghiệp cho bà con.
Bên cạnh đó, sử dụng thiên địch là một trong những biện pháp sinh học được ứng dụng nhiều trong thực tiễn sản xuất công nghiệp. Cùng Thế giới côn trùng tìm hiểu nhé!
Nhện
Đối với một con nhện trưởng thành có thể ăn tới 15 con mồi mỗi ngày trôi qua. Ngoài ra, các loài nhện ăn thịt, nhện lùn, nhện lưới, nhện linh miêu, nhện nhảy,… đều ăn sâu bọ là chủ yếu. Ngoài ra, sống trên cạn hay dưới nước, nhện đều rất giỏi trong việc săn mồi là côn trùng khác, các loài sâu bọ.
Có thể bạn quan tâm: https://thegioicontrung.net/nhung-loai-nhen-doc/
Bọ xít
Bọ xít nước có thể ăn tới 10 con rầy mỗi ngày bọ xít mù xanh mỗi con ăn hết 7-10 trứng/ngày hay 1-5 con rầy/ngày. Bọ xít mù xanh, bọ xít nước chúng thường dùng vòi để hút trứng và tiêu diệt rầy hại lúa là họ hàng loài gây hại này vẫn có một số ít có ích đối với cây trồng nông nghiệp.
Bọ rùa
Tiếp theo trong danh sách các loài thiên địch trên ruộng đồng, bọ rùa nhóm côn trùng đa dạng, chúng có ích ở cả giai đoạn trưởng thành và ngay cả giai đoạn ấu trùng. Hình dạnh của chúng có hình oval với nhiều màu sắc khác nhau: đỏ, vàng hoặc có nhiều chấm đen trên lưng, từ dấu chấm có thể phân biệt các loại bọ với nhau.
Điểm qua một số loại bọ rùa có ích như: Bọ rùa đỏ (Micraspis sp.), bọ rùa 8 chấm (Hamonia octomaculata), bọ rùa vàng (M. crocea), bọ rùa 6 chấm (Menochilus sexmaculatus). Bên cạnh đó, các loài bọ rùa này cả con trưởng thành và ấu trùng của chúng đều ăn rầy cám (rầy non), rầy nâu trưởng thành và trứng rầy, mỗi ngày mỗi con có thể ăn từ 5-10 con rầy góp phần bảo vệ ruộng đồng.
Ong ký sinh
Trong danh sách thiên địch nổi bật các loài ong ký sinh như ong kén nhỏ, ong xanh mắt đỏ, ong đen,… Ong ký sinh đẻ trứng vào sâu non hoặc trứng. Tiếp theo đó, trứng ong sẽ phá huỷ vật ký sinh, phát triển. Thông thường, một con ong có thể đẻ được vài chục trứng mỗi ngày.
Bên cạnh đó, còn có một loài ong ký sinh nữa là ong đã phôi ký sinh sâu cuốn lá gây hại cho cây. Ngoài ra, loài ong này đẻ một trứng vào trứng của sâu cuốn lá gây hại. Tiếp theo, một quả trứng ong ban đầu này nhanh chóng phân chia thành nhiều trứng, có thể nở thành hơn 200 con ong diệt luôn sâu cuốn lá.
Kiến
Hầu hết các loài kiến đều ăn thịt, và món ăn ưa thích là các loài sâu bọ gây hại. Ngoài ra, trên trái đất này, ở đâu có sinh vật thì ở đó có kiến hoạt động.
Chuồn chuồn
Chuồn chuồn có thể bắt mồi ở trên không, hoặc bổ nhào xuống như máy bay trực thăng. Trong thế giới côn trùng thì có rất nhiều loài chuồn chuồn. Ngoài ra, thức ăn của chuồn chuồn đa phần là sâu bọ, côn trùng. Và sự tấn công của “không lực chuồn chuồn” thì khó có kẻ nào thoát được chuồn chuồn.
Muồm muỗm
Muồn muỗm thường hoạt động mạnh về đêm và thức ăn ưa thích của chúng là sâu đục thân, bọ rầy thân và bọ rầy lá. Hình dạng của chúng gần giống châu chấu, cào cào nhưng chúng không ăn thực vật…
Bọ ngựa
Bọ ngựa là một trong những loài săn mồi “hảo hạng”, có lẽ chúng ít khi về không khi vác những “thanh kiếm” răng cưa sắc nhọn nạn nhân, đi kiếm mồi là những loài sâu bọ gây hại cho lúa cũng như cây trồng nông nghiệp trên ruộng đồng.
Con đuôi kìm
Tiếp theo trong danh sách các loài thiên địch trên ruộng đồng là bọ đuôi kìm có màu đen bóng, giữa có điểm trắng đầu đỉnh râu và cái đốt bụng có khoang trắng. Ngoài ra, đuôi kìm thường sống làm tổ dưới đất ở gốc cây lúa và trên ruộng khô. Ngoài ra, loài bọ này chui vào các rãnh sâu đục thân đã đục để tìm sâu non gây hại cho cây lúa. Nhiều khi, chúng trèo lên lá để tìm mồi sâu cuốn lá giúp bà con nông dân. Mối con đuôi kìm có thể ăn mỗi ngày 20 – 30 con.
Bọ cánh cứng
Sâu non có màu đen bóng, trưởng thành có màu nâu đỏ chúng thường tấn công ổ sâu cuốn lá và các loại sâu non bộ cánh vảy, chúng thường xuất hiện trên cả ruộng lúa và ruộng cây màu. Bọ cánh cứng ba khoang (Ophionea nigrofasciata) là loài côn trùng thân cứng hoạt động mạnh.
Kiến ba khoang
Chúng thường trú ẩn trong bờ cỏ, đống rơm rạ mục nát ngoài ruộng, chúng làm tổ dưới đất và đẻ trứng. Kiến ba khoang (Paederus fucipes) có màu nâu đỏ, giữa lưng có một vạch lớn màu đen chạy ngang qua tạo thành 1 khoang đen. Khi ruộng lúa xuất hiện rầy nâu, sâu cuốn lá, chúng tìm đến chui vào tổ sâu ăn thịt từng con. Và mỗi con kiến ba khoang trung bình có thể ăn từ 3-5 con sâu non/ngày. Trên những cây màu là nơi kiến ba khoang thường cư trú.
Với chủ đề ngày hôm nay, Thế giới côn trùng cung cấp cho bạn danh sách các loài thiên địch trên ruộng đồng, hy vọng với những thông tin này có thể giúp cho bà con lựa chọn phương pháp diệt côn trùng gây hại hiệu quả, an toàn cho môi trường.